Khô mắt triệu chứng và những biện pháp khắc phục

Khô mắt xảy ra khi quá trình sản xuất nước mắt không đủ hoặc độ ẩm ở mắt bốc hơi quá nhanh. Chứng bệnh này thường gặp ở người lớn tuổi, tuy nhiên ngày nay số người trẻ bị khô mắt đang tăng lên nhiều hơn.

Bệnh khô mắt là gì?

Khô mắt là bệnh về mắt bao gồm tập hợp các bệnh liên quan đến nước mắt và bề mặt nhãn cầu, là tình trạng tổn thương của lớp phim nước mắt bởi sự giảm tiết nước mắt do sự giảm tiết nước mắt hoặc tăng sự bốc hơi, gây viêm nhiễm bề mặt nhãn cầu, gây nên các triệu chứng khó chịu trong mắt.

Trong vòng một phút, mắt người chớp 12-18 lần, mỗi lần chớp, nước mắt sẽ được tiết ra bao phủ lên bề mặt mắt. Khoảng 95% nước mắt được tiết ra từ tuyến lệ chính thuộc phần ngoài của mi trên, 5% còn lại được tiết ra bởi tuyến phụ nằm dưới giác mạc.

Phim nước mắt có công dụng làm ẩm bề mặt giác mạc, kết mạc, bôi trơn mi mắt, cung cấp dinh dưỡng và dưỡng khí cho tế bào biểu mô đồng thời nó có vai trò miễn dịch giúp ức chế sự phát triển của vi trùng.

Nguyên nhân gây khô mắt

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến khô mắt, nhưng phổ biến nhất là do tuổi tác, môi trường, thói quen sinh hoạt…

Tuổi tác: Tuổi càng cao, chức năng tuyến lệ càng suy giảm. Từ tuổi trung niên, khả năng tiết nước mắt giảm gần 50% so với khi còn trẻ.

Tác động từ môi trường: Thường xuyên ở trong môi trường đầy khói bụi, khói thuốc; không khí khô nóng; dùng quạt hoặc máy lạnh liên tục… đều gây khô mắt.

Thói quen sinh hoạt và đặc thù nghề nghiệp: Tiếp xúc với các loại màn hình điện tử như máy tính, điện thoại, tivi… liên tục nhiều giờ mỗi ngày hoặc thức khuya, không ngủ đủ giấc sẽ khiến mắt khô mỏi.

Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ sau sinh, đang trong thời kỳ mang thai hay tiền mãn kinh thường bị khô mắt.

Tác dụng phụ của phẫu thuật mắt: Bao gồm phẫu thuật Lasik điều trị tật khúc xạ, mổ Phaco điều trị đục thủy tinh thể hoặc thói quen sử dụng kính áp tròng thường xuyên.

Triệu chứng khô mắt thường gặp

Đôi mắt đỏ ngầu

Các mạch máu nổi rõ trên tròng trắng trông rất đáng sợ. Nếu đó không phải là triệu chứng nhiễm trùng mắt hoặc dị ứng thì rất có thể bạn đang bị khô mắt nghiêm trọng.

Bác sĩ Steven Maskin, giám đốc y khoa của trung tâm điều trị mắt khô và rối loạn thị giác ở Tampa (Florida, Mỹ), cho biết: “Nếu bạn bị thiếu nước mắt, các tế bào trên bề mặt mắt sẽ bị tổn thương vì chúng không được bảo vệ”.

Xốn mắt

Mắt khô thường gây cảm giác xốn cộm như có bụi bay vào mắt, rất khó chịu. Bề mặt con ngươi khô thì các tế bào cũng khô theo và tạo ra các vết cọ xát siêu nhỏ. Rất may là hiện tượng này không gây những tổn hại lâu dài. Các vết mài mòn sẽ lành lại khi mắt được dưỡng ẩm.

Nhạy cảm với ánh sáng

Những người có lượng nước mắt không đầy đủ sẽ có thể bị chứng sợ ánh sáng. Người mắc chứng này sẽ có phản xạ nheo mắt hoặc nhắm mắt khi tiếp xúc ánh sáng. Ngồi trong phòng có điều hòa trong thời gian dài hay dùng quạt máy nhiều có thể gây khô mắt. Bạn cần tập thói quen nháy mắt thường xuyên hơn một chút để tránh cảm giác khô rát khó chịu cho mắt.

Chảy nhiều nước mắt do khô

Những bệnh nhân khô mắt thường phàn nàn rằng họ chảy nhiều nước mắt. Lý do là khi lớp dầu trên mắt không đủ, lớp nước mắt sẽ bốc hơi nhanh hơn, gây ra tình trạng chảy nước mắt quá nhiều.

Mờ nhòe

Khi nhìn mọi thứ bị mờ nhòe, bạn có thể nghĩ tới chứng khô mắt. Hãy thử nhấp nháy mắt, nếu tình trạng nhìn mờ nhòe cải thiện, có thể bạn đang khô mắt. Cách thứ hai là bạn nhỏ nước mắt nhân tạo vào hai bên mắt, khi tình trạng mờ nhòe biến mất, thì đó là chứng khô mắt.

Khóc không ra nước mắt và nặng mí mắt

Xúc động nhưng bạn không thể khóc ra nước mắt thì đó có thể là dấu hiệu của chứng khô mắt.

Khi mắt không có đủ nước mắt thì sẽ dễ bị nặng nề và mệt mỏi. Và mí mắt sẽ hạ thấp xuống để bảo vệ bề mặt nhãn cầu. Không nên dán mắt quá lâu vào các thiết bị điện tử như điện thoại, màn hình máy vi tính, xem tivi. Bởi thường người ta chỉ chớp mắt với tần suất bằng 1/3 so với bình thường. Và điều này khiến đôi mắt dễ bị khô.

Biện pháp khắc phục tình trạng bệnh khô mắt

Sử dụng thuốc nhỏ mắt có độ nhờn cao: Có thể sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt như Genteal, Liposic, Systane, Refresh plus… Trong trường hợp bệnh nặng có thể dùng dung dịch CyclosporinA 0,05%. Nên sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt có độ nhờn cao nhưng trong thành phần không chứa chất bảo quản nhằm bổ sung độ ẩm, độ nhờn cho mắt, hạn chế nước mắt bốc hơi và bảo vệ bề mặt nhãn cầu.

Thực hiện thao tác chớp mắt thường xuyên: Khi đọc báo, xem phim hay làm việc trên máy tính, bạn hãy tập cho mình thói quen chớp mắt thường xuyên, giúp nước mắt được trải đều và làm ẩm bề mặt giác mạc. Hãy để mắt được nghỉ ngơi sau mỗi 30 phút làm việc liên tục. Bạn hãy quan sát xung quanh và nhìn ra xa một lát rồi mới tiếp tục làm việc.

Hãy để mắt được thư giãn sau một ngày làm việc, bạn nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.

Uống nhiều nước: Lượng nước uống nên duy trì 1,5-2 lít mỗi ngày.

Chườm nóng mi hoặc massage mắt:Massage nhẹ nhàng hỗ trợ mắt được thư giãn và nhanh chóng phục hồi chức năng.

Hạn chế đeo kính áp tròng

Ăn các thức ăn giàu omega-3 như cá hồi, cá ngừ, dầu ô liu…; các thực phẩm chứa nhiều vitamin A như cá, trứng gà, trứng vịt lộn, gan ga, vịt, heo, sữa…; ăn trái cây và thực phẩm có màu vàng hay đỏ như bí ngô, cà rốt, cà chua, gấc, đu đủ…

Tài liệu tham khảo:

  1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dry-eyes/symptoms-causes/syc-20371863
  2. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/dry-eye
  3. https://www.aoa.org/patients-and-public/eye-and-vision-problems/glossary-of-eye-and-vision-conditions/dry-eye
  4. https://medlineplus.gov/ency/article/000426.htm
  5. http://benhvien108.vn/kho-mat-van-de-dang-duoc-quan-tam.htm
  6. http://soyte.namdinh.gov.vn/home/hoat-dong-nganh/giao-duc-suc-khoe/kho-mat-dau-hieu-va-cach-khac-phuc-776
  7. http://www.benhvien103.vn/hinhanh/TTYT/Kho_mat.pdf